Het breiraam of de breiplank

Naar aanleiding van de log over het breiraam belde Henriette Beukers (schrijfster van Het Komplete Handwerken en vele nummers van Handwerken zonder Grenzen) mij. De benaming voor dit raamwerk met spijkers is niet breiraam. Met het breiraam en de breiplank wordt hetzelfde bedoeld. Henriette stuurde mij deze afbeelding uit het boek Encyclopedia of Knots and Fancy Rope Work, R. Graumont, ook wel de bijbel van de knopen genoemd! Hierin staat uitgelegd hoe je zo’n kussentop kunt maken. Henriette schrijft: ‘Het is een voorbeeld van deze techniek. Er zijn – zoals haast altijd – allerlei variaties op te maken. Het eenvoudigst is dit te doen met kleuren.’

In het opzoekboekje van Handwerken zonder Grenzen kan je de nummers vinden waar het onderwerp Breien op het breiraam in besproken wordt, van eenvoudige tot ingewikkelde patronen. Simonne Lens schreef het boek Breien op het breiraam.

Mexicaans vest dat gebreid is op het breiraam dat in 1985 besteld kon worden bij Handwerken zonder Grenzen. Deze afbeelding is terug te vinden in nummer 5/1985.

Afgelopen zaterdag zag ik op de expositie In de gezegende ouderdom van 103 jaar, streekdrachtkleding uit de nalatenschap van Gerridina Nijenhuis-Steen in een vitrine dit doosje met een breiraam staan van circa 1930. Weer zoiets toevalligs! Nu zijn we zeker dat met het breiraam en de breiplank hetzelfde wordt bedoeld.
Noemen we het raamwerk met de spijkers spijkerplank?

Kijk eens wat Elma in haar kast vond? Het breiraam Spear’s Groote Breivlug voor jonge meisjes en volwassenen. Uitgave 5 tot 6,5 cm breedte.

Willij vond in het handwerkboek van Jutta Lammèr bovenstaande afbeeldingen. Toen Willij een jaar of tien was, kreeg zij van haar tante zo’n mooi kussentje. Het handwerkje is 20 x 20 cm met aan de ene kant bloemetjes en aan de andere kant pompoentjes. Het is aan de binnenkant gevoerd, op elkaar gelegd en door middel van een lint aan elkaar gemaakt door de lussen aan de buitenkant. Het kussentje is nu circa 55 jaar oud.

Ine liet ons al kennismaken met het pompoentjeskleed van haar schoonmoeder, maar zij vond meer.

Ine: ‘Zie je wat ik heb gevonden? Haha, ik wist niet eens dat het er was! Bij mijn schoonmoeder in de kast. Zo’n kast waar al jaaaren van alles ingestopt wordt. In dozen van de supermarkt, dus je ziet pas wat erin zit als je alles uit de kast haalt, en de dozen openmaakt. Ik was op zoek naar iets anders maar kwam dit tegen. Zie je >>> ZES hoekig. Als ik de pompoentjes volg lijkt het wel alsof ze in spiraalvorm gemaakt zijn. Het komt dus recht uit de doos, niet gewassen of zo. Langs de buitenrand is een rand van dat glimmende garen waar de pompoentjes ook van gemaakt zijn. Ik kan echter niet goed zien hoe dat gedaan is. Het lijkt alsof de franje aan die rand is vastgemaakt. Het voelt heel zacht aan, dus opnieuw verwacht ik dat er acrylgaren is gebruikt. Katoen zou veel harder worden, zeker na enkele wasbeurten.’

Ik wil iedereen bedanken voor het meedenken en sturen van informatie met afbeeldingen over het breiraam/breiplank en het raamwerk met spijkers. Wat een reactie al niet los kan maken. Het is geweldig dat we via de digitale weg en wel het bloggen zoveel kennis met elkaar kunnen delen.

24 gedachten over “Het breiraam of de breiplank

  1. Als we maar geduld hebben komen alle oude technieken weer boven .
    Leuk om het allemaal te lezen en toch ook weer zoveel bekends . De kleedjes precies zoals ze die in de sanatoria maakten en de naam Jutta Lammer klinkt ook zo bekend .
    Erg aardig dat Henriette Beukers reageerde .
    Jutta lammers was dacht ik een Zweedse .
    Ik heb ook nog een boek uit het Zweeds vertaald over nogal wat oude technieken . Het was eigenlijk bedoeld voor bezigheids Therapie en er kwam ook een vervolg uit , dat was meen ik ,en nu nog afwerken .
    Het eerste boek daar weet ik zo de titel niet meer van . En Oh helaas kan ik niet zo even in de boekenkast duiken . ER zijn nog steeds boeken in dozen . Jammer , jammer en ook wat ergenis , wat heb ik nu aan boeken in dozen . . .
    Maar één ding vandaag is er vast weer veel stof om over te praten !

  2. Leuk verhaal weer Berthi. Ik heb een hele tijd zitten studeren hoe zo’n pompoentjeskleedje nu wordt gemaakt en ik denk dat ik het nu begrijp. Niet dat ik er zelf ééntje wil maken hoor, dat gaat me toch net iets te ver. Zo’n breiraam herinner ik me nog wel. je kon er heerlijke warme sjaals op maken.

  3. @annita, het is geweldig wat er allemaal boven water is gekomen over het breiraam/breiplank/spijkerplank, maar ik zal zelf ook niet snel een pompoenkleedje maken.

  4. Handig dat opzoekboekje van HzG!
    Gek toch, dat we wel “het naadje van de kous” willen weten van een techniek en er dan vervolgens niks mee doen! We lijken wel sponzen. Die gebruiken ook maar een fractie van het water wat ze in eerste instantie opzuigen! Hahahaha!

  5. @Saskia, hahaha!!!!
    Gelukkig blijven de logs staan zodat we à la minute aan de slag kunnen, als we daar behoefte en tijd voor hebben!!:-)

  6. Saskia heeft helemaal gelijk, we zuigen het allemaal op! Toch denk ik dat het er in een of andere vorm weer uitkomt ook! Door alles wat we lezen en zien en horen over deze dingen leggen we verbanden en denken we steeds dieper door en ik geloof vast dat dat ons meer begrip geeft voor welke vorm van handwerken dan ook. Soms denk ik wel eens dat het lijkt op de de technieken die ten grondslag liggen aan ons computergebruik, als je eenmaal de basistehcnieken door hebt leer je steeds makkelijker en sneller nieuwe dingen onder de knie krijgen. Natuurlijk blijven er dingen die voor mij in ieder geval nog en misschien wel altijd te hoog gegrepen zijn, maar als je heel jong bent begonnen met handwerken of met computeren kom je er door de jaren heen veel verder mee.
    Dus nik ben heel blij met ook weer deze mooie ionformatie en vooral de samenwerking om zoiets tot stand te brengen doet me heel erg goed. Wat ontzettend leuk Berthi dat jij nu net weer die heel oude doos met breiraam zag staan.
    Super van jou Ine dat je zo gezocht hebt en onvermoede zaken aan het licht bracht!

  7. Deze SPONS zuigt ook ALLES op !!!
    En gaat dan combineren in het bolletje en probeert er IETS mee te doen !!
    Met deze 2 laatste logjes ben ik wel een weekje zoet !!;-)))

  8. @mm,… ik kan dus voor de rest van de week snipperdagen opnemen?:-))))
    @Corrie, het belangrijkste vind ik dat dit nu goed uitgezocht is en dat het blijft staan op internet. Ik merk dat er regelmatig oude logs worden gelezen. Er zijn altijd mensen die via Google naar iets specifieks op zoek zijn en dan is het fijn als het op de één of andere site te lezen staat.

  9. Berthi, we moeten jou bedanken. Jij prikkelt ons allemaal met je logjes en de wetenswaardigheden erin. Jij maakt ons opmerkzaam, en als wij de ogen open houden ZIEN we ook nog heel veel. Corrie verwoordt dit ook zo mooi! En idd. Berthi het blijft staan en gaat niet meer verloren.
    Dus dank je wel.

  10. Gerrie, Jutta Lammér staat bij de knutselboeken. HOBBYBOEK Ideeën voor kreatieve vrijetijdsbesteding. In 1973 voor 15,00 gulden gekocht bij Vroom & Dreesman.
    Waarschijnlijk zijn er meerdere boeken, het spijkerraam staat er niet in. Wel een breiraam genaamd punnikplank.
    Nog heb ik wat gevonden over ons spijkerraam.
    In THE DICTIONARY OF NEEDLEWORK een boek uit 1885 opnieuw uitgegeven in 1989
    Daar wordt het pompoenenwerk genoemd als Frame Work- (Travail au Métier). Hier worden de draden diagonaal gespannen.
    Er volgt een hele werkbeschrijving en als laatste regel staat er.
    Frame Work.- This second kind op Frame-Work is know as Frame Knitting, and is described under that heading.
    Elma

  11. Elma dank je wel !
    Wel mogelijk dat ik het heb of een ander boek van Jutta Lammer .
    Ik geloof dat we nog lang niet klaar zijn met onze breiramen .
    Er komt steeds meer nieuws boven drijven .

  12. @Elma, weer een nieuwe ontdekking. We hebben nu dus drie benamingen voor hetzelfde handwerkartikel: breiraam/breiplank/punnikplank.
    Ik kan me voorstellen dat aan het spijkerraam diverse benamingen worden gegeven.
    Heel veel dank voor je speurwerk, Elma.
    Wie weet wat er nog meer boven water gaat komen.

  13. NEEE Berthi !!
    Vooral doorgaan :-))
    Ik ken Jutta Lammers van 2 patronen boeken die zij heeft uitgegeven. Mijn Jutta’s genaamd 🙂
    “Oude en nieuwe Merklapmotieven ”
    en
    “Letter borduurboek.”
    Vertaald in het Hollands en uitgegeven door Cantecleer.

  14. Leuk log Berthi!Ik heb vroeger ook zo’n dassen breiplank gehad.Ik weet nog toen ik een paar weken in het ziekenhuis moest liggen wegens een hersenschudding,ik van een tante een pakketje met zo’n breiplank kreeg,wat heb ik daar een dassen op gebreid,ik was toen 11 jaar…Hij was rood met zwart en een spijltje op de hoek is naderhand afgebroken vanwege de druk van de draad…
    O,nieuws van de Sinnerinner,ze heeft haar Maiden Voyage goed doorstaan,voor foto’s uit friesland zie http://www.IkorniCraft.com,onder special projects….de wedstrijd gaat maandag beginnen!

  15. Vanmorgen een beetje lang in de boeken zitten snuffelen, herkennen jullie dit? Mijn reactie was nog niet klaar.
    Weer heel wat gevonden en de SPONS wordt meer gebruikt voor het handwerken dan voor de ramen.
    Ine moet nog maar eens snuffelen in de kast van schoonmoeder, omdat het een zeshoek is moet het wel met driehoekjes gemaakt zijn. Op de bovenste foto uit het boek KNOTS zie je ook een schuine lijn. Wat hebben wij toch een interesante hobby en dagelijks leren wij nog. Berthi heeft maar een grote fanclub.
    Wat zul je een blij gevoel hebben gekregen, zomaar in een vitrine een doos met een oud breiraam. Hier is iemand die vaak zegt, het komt op je weg. Berthi liep de goede weg.

  16. Net kreeg ik een mailtje, Ooit kocht ik zo’n pompoenraam bij de 3 Suisses. Het raam was rood en van plastic en de pinnetjes gingen direkt al met het omwikkelen stuk. Een kussen is nooit gemaakt.
    Mij is het zelfde overkomen er zat een metalen haakje bij wat ik op zolder aan het zoeken was, het haakje niet gevonden maar wel de beschrijving van het spijkerraam waar ik vorige week foto’s van maakte.
    En weer kunnen wij een naam toevoegen.
    ZEEMANS-KNOOPRAAM De techniek van het zeemans-knoopraam is al heel oud. De zeelieden , die vaak lange reizen maakten, deden dit werk voor tijdverdrijf. Dan volgt de beschrijving.
    674 – Maecenas Select Imports
    Elma

  17. Het kleedje is uit één stuk gemaakt. Met de detailfoto heb ik proberen vast te leggen dat deze pompoentjes met meer steundraden aan elkaar vast zitten. Soort ster-vorm. Bij het vierkante kleed kruisen de steundraden elkaar met een rechte hoek.
    En in die doos zat idd. méér…. gehaakte kleedjes. En zelfs een in sierbreiwerk maar dat was wel wat beschadigd.

  18. @marianne D, prachtige foto’s op de site. Dit is een geweldig project en nu hopen dat de wedstrijd heel goed gaat verlopen. Heel veel succes. Je houdt ons toch wel op de hoogte?
    @Elma, ik stond perplex toen ik het breiraam in de vitrine zag staan. Had ik net het onderwerp op mijn blog gehad en vervolgens staat er eentje in het Stedelijk Museum Zwolle.
    Nou ja zeg, toeval of niet? Henriette Beukers vertelde tegen mij dat het ook wel zeemanswerk werd genoemd, maar of dit een officiële naam is, kon ze niet zeggen. En nu vertel je ons over Zeemans-Knoopraam.

  19. Wat leuk dat ik :”de groote breivlug “hier zag.
    Ik heb bijna twee jaar geleden via marktplaats gekocht en ik gebruik hem gewoon.
    Het is model nummer 5 en breit tot een breedte van 65 cm,staat op de doos.Niet6,5 cm.
    Ik heb het originelepatroonboekje er bij.
    Over deze breivlug heb ik contact gehad met Francis Spear.Hij beheert een archief in Engeland met zoveel mogelijk producten,die de Fa.Spear produceerde.Hij heeft mij de geschiedenis van de Spearfabriek uit de doeken gedaan en heeft me ook nog kopieën van advertenties gestuurd.Geweldig.De groote breivlug werd in Duitsland geproduceerd,tot 1938.De familie is toen naar Engeland gegaan,omdat de fabriek ivm de oorlog in andere handen overging.
    In Engeland en Amerika zijn ze opnieuw begonnen.Deze groote breivlug is nooit meer geproduceerd.Wel een exemplaar van plastic.
    Vandaag ben ik begonnen aan een sjaal,die gebaseerd is op een kantachtig patroontje van een kraagje uit het patroonboekje.
    Dorine

  20. @dorine, heel bijzonder dat jij contact hebt gehad met Francis Spear. Nu heeft de groote breivlug nog meer waarde voor je.
    Fijn dat het originele patronenboekje bij de breivlug zit. Je probeert een oud handwerkapparaat altijd zo compleet mogelijk te krijgen.
    Ha, je bent begonnen aan de sjaal voordat de herfst echt zijn intrede doet!:-)

  21. De kleedjes zijn voor mij de allermooiste. Mijn tante maakte in de jaren 60 zulke kleedjes ook. Ben al een tijdje op zoek naar de planken met spijkers en de patronen totdat ik dit ben tegengekomen op de site.
    Zelf hou ik erg veel van knutselen en brei ook veel truien en sjaaltjes. Kunt u mij vertellen waar ik die plankjes met spijkers kan kopen en de patronen van de kleedjes

  22. Ik zoek iemand die zulke kleedjes op zo’n spijker raamwerk kan maken.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *