Breiplank

Marlies Wijnker plaatste bij de log Oer de seedyk de volgende reactie: ‘Op het moment ben ik een visserstruitje (uit Ouddorp) aan het breien uit het boek Nederlandse Visserstruien van Henriette van der Klift-Tellegen. Ik citeer: “In Moddergat was het breien bepaald geen ambacht van uitsluitend vrouwen. De mannen waren er erg handig in en ontwikkelden zelfs een techniek om op ramen kleedjes te breien met opengewerkte bolletjes. Ook breiden zij mutsen waarop ze de bolletjes bevestigden die ze op dezelfde manier maakten als die van de kleedjes. De truien werden van donkerblauwe sajet gebreid en in de hals voorzien van een veter of een koordje met een bolletje. De truien hadden een gladde baan middenvoor met daarnaast variaties van recht en averecht.” Er zijn twee truien beschreven. Maar wat ik mij moet voorstellen van die raampjes, misschien kan iemand mij dat uitleggen.’

Marian’ne m, Gerrie, Elma, Saskia, Ine en Anne reageerden hierop. De foto van Ine en het verhaal van de bolletjes komt morgen aan bod. Marian’ne m, Gerrie, Saskia en ook Elma vertellen over de breiplank. Marian’ne m en Saskia hebben Ariadne van januari 1974, nummer 325 en nummer 326 van februari 1974, waar afbeeldingen van de breiplank instaan en de uitleg over het gebruik. Ik heb deze nummers niet van Ariadne, maar Saskia stuurde afbeeldingen.

De plankjes zijn circa 1,2 cm dik, 31 cm lang en 4 cm breed. In het midden zit een gleuf van 10 mm breed en 28 cm lang. Met aan weerskanten 29 of 30 spijkertjes voorzien van speciale koppen. Deze spijkertjes staan ongeveer 1 cm van elkaar. Er zijn twee soorten breiplankjes. Op het ene staan de spijkertjes tegenover elkaar en het andere plankje geeft meer breimogelijkheden omdat de spijkertjes verspringend zijn opgesteld. Het wordt breien op de breiplank genoemd, maar het is de techniek van punniken. In Ariadne 325 en 326 worden patronen beschreven van mooie breisels met de breiplank.

Elma omschrijft het Volendammer dasje als volgt: ‘De weefwerkjes worden in Volendam gemaakt op een plank met aan de twee lange zijden rijen spijkertjes, waar de kettingdraden omheen geslagen worden bij het opzetten. De inslagdraden die men door de kettingdraden heenvlecht, kan men aan de uiteinden van het dasje laten hangen, daar worden later de kwastjes van gemaakt. Aan de lange zijden wordt het afgewerkt met een gehaakt picotje.’

63 gedachten over “Breiplank

  1. Wat is dit leuk om te zien , het vervolg van de breiplankjes .
    Ik zit ook nog te spinnen waar ergens iets gestaan heeft over de bolletjes plank , zal ik het maar even noemen .
    En de Volendammer- plank die zie ik nog zo staan op het werk ergens in een werkkast notabene . Oh ja de kasten met de handwerkspullen en de voorraden daar kon de plank niet staan .

  2. Leuke werkstukken hier te zien , de sjaal en dat kussen is erg mooi en vrolijk van kleur .
    Het lijkt een beetje een paraplui!

  3. Berthi kijk in je mailbox, daar zit nog wat informatie wat ik in boeken heb gevonden.
    Elma

  4. Berthi kijk in je mailbox, daar zit nog wat informatie wat ik in boeken heb gevonden.
    Elma

  5. Vroeger (ja lang geleden)toen we nog allemaal thuis woonden hebben we ook op de breiplankjes dassen gebreid.Wie zin had breide wat toeren en zo werden het dassen. Ook de jongens deden mee !

  6. Daarom is en blijft het bloggen zo leuk! Als iemand iets niet weet is er bijna altijd wel een ander die antwoorden geeft en ziehier dus een geweldig logje over de breiplank met heel veel leuke extra informatie. Hier houd ik van, methodes om te handwerken met eenvoudige middelen. Dit had ik nog nooit eerder gezien.

  7. Ja, wat leuk hoe de informatie zich uitbreid !!!
    Zo zijn we allemaal bijtjes/mieren die samen véél werk verzetten.
    Leuk nostalgisch jaren 70 plaatje !!
    Ik vond er toen niks an.
    (Vooral dat oranje, brr ;-))
    Kreeg voor mijn trouwen in ’75 uitgerekend dat oranje keukenspul, ha, ha.
    Heb ik later overgeschilderd in BLAUW !!!)
    Ben benieuwd of Elma ons ook meer kan vertellen, leuk !!

  8. wat een enige verhalen, nu nog de bolletjes plank vinden en dan gaan we allemaal op plankjes truien punnike, fijn wekkend Punnik ze

  9. Wat ik zo interessant vond aan de artikelen in de Ariadnes is, dat je allerlei steken kon maken door de draad anders om de spijkers te wikkelen vóór je de draadjes eroverheen frunnikte.
    Ook kun je met zo’n plank inbreien waarbij voor- en achterkant hetzelfde uitzien, begreep ik! Dat lijkt me een pré ten opzichte van “gewoon” breien.

  10. Iedereen hier opeens weg van de plankjes .
    Sakia ik krijg gewoon zin om op een plank van allerlei steken uit te proberen .
    En het inbreien waar je het over hebt , lijkt me helemaal leuk .
    Tweezijdig motieven inbreien heb ik eens uit een Duits breiblad uitgedokterd , dat is zo,n lekker spannend werkje .
    Net als met Tunisch haakwerk , meestal in één bekende steek gedaan , maar daar zijn ook eindeloos veel mogelijkheden mee .

  11. Wat leuk dit, zo zie je er komen steeds meer technieken naar boeven
    van vroeger. Heel leuk om te zien!!!!!!!!!!! Straks zitten wij met zijn allen dit te doen geweldig !!!!!!!!!

  12. @ Marlies W, Nu wordt ik wel heel nieuwsgierig naar jouw truitje.
    Wat voor materiaal gebruik jij. Ik heb het idee dat er met dunne draad gebreid werd.
    Toendertijd werd er ‘Sajet’ gebruikt. Een goedkope wol die door markramers verkocht werd. Het werd vaak zelf thuis gesponnen. Een warme en toch sterke wol.
    Net weer het boekje doorgebladerd en zo leuk al die foto’s te zien en de interessante geschiedenis te lezen.
    Een aardig detail:
    “”” Wanneer een meisje het jawoord aan een vissersman had gegeven begon zij aan een trui voor hem. Om op de huwelijks dag aan hem te schenken. In het breisel verwerkte zij lange haren van zichzelf, zo maakte zij de draad sterker maar maakte er ook een persoonlijker cadeau van.””””

  13. Waarvoor ik nou eigenlijk hier naar de computer kwam . . . ?
    STRAKJES OP NED 2 van 12.26 uur – 13.00 uur
    EEN HERHALING OVER DE JAPANSE LAKKOKER(VOC)
    IN
    HET FRIES MUSEUM
    EEN AANRADER !!! GA ER EVEN VOOR ZITTEN !
    http://www.friesmuseum.nl/

  14. @Elma, ik ga de mail gelezen!
    @Mien B, leuk, een familieproject!
    @Marian’ne m,… en blauw is nog steeds je kleur!!
    @Saskia, ik zag de afbeeldingen die je me stuurde, en het verraste me enorm wat je met een eenvoudig plankje kunt doen. Ook op een zeer eenvoudig weefgetouwtje kun je de mooiste weefwerkjes maken.
    In principe kan je vaak met eenvoudig materiaal de mooiste kunstwerkjes maken.
    @marian’ne m, …schitterend verhaal over de visserstrui. Een en al liefde!
    @Gerrie, bedankt voor de tip. Ik probeer te kijken.

  15. hello berthi!
    i am very enjoy in holland!
    (today, last day…)
    i am stay in *bibliotheek amsterdam* now.
    very nice space.
    thank youuu,
    and have a happy weekend!

  16. Gerrie, het is je gelukt. Elma heeft een halfuur t.v. gekeken ( uiteraard wel met een breiwerkje, een trui uit 1 stuk volgens de methode van Horst Schulz ) Wat een erg interesante uitzending, alle details kwamen aan de orde, bedankt.
    Elma

  17. Marianne ik brei het truitje gewoon met een acriel garen (had het nog liggen een rest en dat moest op). Ik heb het niet eens gekocht maar mijn zus voor haar dochtertje!! (die is nu bijna 20 dus tel uit de jaren)merk weet ik niet naald 4 3,5 werd te plankerig. als het af is maak ik er wel een foto van en stuur het op naar Berthi(als ik zo brutaal mag zijn om je adres te vragen mijn email adres is marliescreatief@hotmail.com).
    En om op de breiplank terug te komen:Dat ik 14 was en een paar weken in het ziekenhuis lag kreeg ik van mijn tante (die non is) een breiplank om er een das op te maken.Alle twee heb ik niet meer het boekje wel ergens (men zoekt en gij zult vinden). Tegenwoordig heet het nu een knifty knitter in 4 maten recht model en in het rond ook 4 maten daar heb ik ook een boekje van omdat ik er een aan mijn moeder heb gegeven. Dat kwam omdat ze iets moest doen van mij en gewoon breien niet zo goed meer gaat na een beroerte 3 jaar geleden.Het boekje is uit gegeven door Canteleer geschreven door Jose Kaats isbn nr 9789021337371.Weet niet meer of je het nog kunt kopen ergens? Om nog op het vissers boek terug te komen de trui uit Pernis vind ik nog de mooiste ik weet niet wanneer maar ik ga hem nog een keer maken. De trui uit Egmond aan Zee heb ik al twee keer gemaakt in het klein plus een vestje omdat ik in Egmond aan den Hoef woon.

  18. In de oudere jaargangen van HzG staan ook diverse artikelen over de breiplank plus diverse patronen. Door de draden op verschillende manieren te kruisen, krijg je verschillende steken. Je kon de breiplank ook via HzG toen bestellen.

  19. Marianne gaf het al aan in HZG, waar ik de index zo voor het pakken heb staat er ook veel over.
    Wie belangstelling heeft voor het breiraam en dit graag wil opzoeken in HZG kan het vinden in de volgende nummers. 2-85, 3-85, 4-85, 5-85, 1-86, 2-86, 3-86, 5-86, 2-87, 3-87, 5-87, 4-88 en 4-89 Dus keus genoeg. In 5-86 zelfs een “Friese” schaatsmuts op het breiraam gebreid.
    Elma

  20. net terug van vakantie zie ik een onderwerp over visserstruien.
    Ben zelf 40 jaar getrouwd met een garnalenvisser.toen het boek uitkwam heb ik hem direct besteld,helaas geen trui uit Zoutkamp.Ben toen bij de oudste inwoners van ons dorp langs geweest om informatie en eventuele foto,s.Heb ze naar de schrijfster van het boek gestuurd,zo zijn we tovh nog aan een zoutkamper trui gekomen.Heb hem verscillende keren voor m’n man en zonen gebreid.
    Ook wil ik graag vermelden dat de trui een functie van indificatie had.Als er ergens een verdronken zeeman aanspoelde konden ze aan het patroon van de trui zien uit welke plaats die persoon kwam.

  21. wil er nog even aan toevoegen,dat m’n man graag een gewone rolboord wilde en niet van die balletjes en de oudste zoon wilde een polo model,dus het werden gemoderniseerde Zoukamper truien.

  22. Marlies W, wat leuk om te lezen.
    En ik denk dat Berthi dat vast goed vind !!;-))
    *marianne* en Elma, leuk al de toevoegingen, dat wordt weer lekker neuzen in mijn HzG.
    Truus N, wat leuk !!!
    Ja de verschillen zijn zo mooi om te zien en idd ter indificatie.
    Kan mij voorstellen dat man en zoon lief niet met bolletjes onder de kin wilden lopen.
    Toch zie je op de oude foto’s idd veel mannen met die bolletjes.

  23. Wat fijn Truus dat je terug bent van vakantie en al meteen reageert. Dat wilde ik je dinsdag vragen of jij deze informatie wilde doorgeven.
    Elma

  24. Truus het klopt toch dat de Zoutkamper vissers netten breien, daar bedoelen ze toch mee knopen of boeten?
    Elma

  25. Ja Elma Netten breien is hetzefde als nettenboeten.Mijn man boet of breit nog dagelijks netten voor onze zonen of colega’s.hij is er netzo verslaafd aan,als ik aan het handwerken.in het begin van ons trouwen wou hij mij ook aan het nettenbreien hebben,maar heb het altijd af weten te houden door te zeggen,als ik mij verveel begin ik eraan.Met handwerken als hobby verveel je je nooit.

  26. De visserman is thuis gekomen en corrigeert mij.Vroeger breide je hele nieuwe netten,maar dat word nu machinaal door de nettenfabriek overgenomen.Maar de reparaties[scheuren,gaten en slijtplekken]word boeten genoemd

  27. Niet alleen in Nederland kende men de breiplankjes, ook in België leerde ik er in het laatste kleuterklasje op breien. Dat is nu zowat 55j geleden.
    Momenteel heb ik een moderne plastieken versie van het breiplankje in huis waarop ik m’n kleinkinderen hun eerste breiwerkje heb aangeleerd, en ja hoor, de kleinzoons deden ook mee!

  28. OH,dit heb ik als kind ook nog gedaan,maar het was wel een plastiek toestelletje.Deed dit heel graag.

  29. Laat op de avond kom ik pas toe om al deze interessante verhalen te lezen.
    Even over het netten boeten. In Scheveningen werd het vroeger door veel jonge meisjes gedaan. Hier staat er iets over te lezen:
    http://www.denhaag.nl/docs/stadskrant/2002-05-29/2002-05-22_pag7.pdf
    @Gerrie, ik heb een gedeelte van het programma gezien en het was de moeite waard. Heel verrassend dat er vandaag de dag nog steeds belangrijke objecten worden gevonden, die men eigenlijk uit het oog was verloren.
    @miho sakato, WAUW, the library of Amsterdam!
    @marlies wijnker, ik stuur je zometeen een email want wij willen nu heel graag het eindresultaat van het truitje zien. We zijn met zijn allen nu al twee dagen druk in de weer met de breiplank en de bolletjes!
    Morgen komt er alvast iets moois over de bolletjes/pompoentjes.
    @marianne en Elma, bedankt voor het opzoeken van de oude nummers van HzG. Ik zie dat het met name in de jaren 80 erg populair was.
    Ik heb net de artikelen bekeken en het was een complete cursus die gegeven werd. En wat een prachtige breiwerken kan je er mee maken.
    Je maakt zelf zo’n simpel plankje en je begint. Het lijkt me wel dat het even duurt voordat je er handigheid in hebt gekregen.
    Toen kon je bij Hzg zo’n breiraam bestellen, maar in de jaren 70 kon dat al bij Ariadne.
    @Truus Nienhuis, daar staan wij als niet zeemensen niet direct bij stil, maar heel begrijpelijk dat zo’n visserstrui in een bepaald patroon meer betekenis had.
    En heel fijn dat er een echte Zoutkampertrui is. Heel goed van je om voor die informatie op pad te gaan. Iemand moet toch het initiatief nemen. En je werk werd beloond.
    @Christine, erg leuk om te horen dat er in België vandaag de dag nog steeds gewerkt wordt met een breiraam. Door zowel jongens, als meisjes. Het is erg goed voor de motoriek.

  30. Berthi,ik heb als kind nog leren breien en haken op school en met het breiplankje leerde ik via vrienden.Vandaag de dag krijgen de kids geen brei of naaiwerk meer.Enkel nog naaiwerk als ze zo’n richting kiezen in het hoger onderwijs.Ik weet ook nog dat ik zo’n paddestoeltje had met 4 nageltjes bovenop waarmee je een lange sliert kon breien,maar de naam schiet me niet te binnen.Ken jij het ook ?

  31. @katrien, dat ken ik. Dat is punniken, wat ik veel heb gedaan. Met allerlei restjes wol een lange sliert maken.
    Leuk om met een paar vriendinnen een wedstrijd te houden. Wie heeft de langste sliert? Het kon voor mij niet snel genoeg gaan. Als ik net was begonnen, keek ik telkens waar die sliert nu bleef!:-)

  32. Hallo Bethi,
    Ik moet eten gaan koken, maar vlug nog even
    op jou web-log gekeken.
    He dat komt me bekend voor 50 jaar geleden
    heb ik als kind zo’n pompoenen handwerkje van mijn tante gekregen.
    Wat ik zelf allemaal op school heb gemaakt daar heb ik niets meer van maar dit kon ik nooit weg doen, en bewaar er mooie zakdoekjes in .Ik heb er foto’s van gemaakt
    maar weet niet hoe ik die naar jou moet sturen. Groet Willij

  33. @Willij, je moet dan eerst via het mailfomulier dat je linksboven kunt vinden een berichtje naar mij sturen zodat ik jou weer een reactie terug kan sturen, en vervolgens kan je de foto’s per mail naar mij sturen.

  34. Het is al even genoemd, maar de breiplankjes zijn tegenwoordig helemaal ‘hot’…. ze zijn nu van plastic en heten de knifty knitter. Maar in Amerika wordt er nog veel vaker gebreid op houten breilooms. Maar het is vrij simpel om er zelf eentje te maken!
    Voor wie meer wil weten over de technieke van het breien op deze looms en voor wie patronen zoekt om op deze looms te breien kan een bezoek brengen aan mijn websites: http://www.freewebs.com/ankeborgers ( technieken)
    http://www.freewebs.com/kniftyknitterpatronen
    vriendelijke groet
    anke van Doorne

  35. @anke van doorne, zo zie je maar weer dat oude technieken nooit verloren gaan, en op een gegeven moment komen ze weer terug, vaak in een net iets andere vorm. Hartstikke mooi is dat!

  36. Anke v Doorne, leuk !!
    Ik heb een tijd bij jou en de links die je geeft rondgekeken.
    Wist niet dat er zo veel mogelijkheden waren.
    Ik ga het eens proberen !!;-)

  37. Anke v Doorne, leuk !!
    Ik heb een tijd bij jou en de links die je geeft rondgekeken.
    Wist niet dat er zo veel mogelijkheden waren.
    Ik ga het eens proberen !!;-)

  38. Het is echt een hele andere techniek dan breien. Zelf ben ik niet zo dol op dat gehannes met die pennen, maar van dit ‘punniken’ kan ik geen genoeg krijgen. Het leuke is dat het zo simpel is om te leren, veel makkelijker dan om op pennen te leren breien, als de basissteek lukt ( de ewrap of de verdraaid rechte steek) dan kan je al heel wat maken. Veel mensen die hierop breien, houden het wel bij kleinere dingen, zoals sjaals en mutsen. Maar ik heb ook een vest gemaakt en ben nu bezig met een tuniek voor de winter.
    groetjes
    Anke

  39. Van een tante erfde ik een ronde breiplank, die gemaakt is van zwart plastik. De breiknopjes zijn cremkleurig. De opening voor de steken loopt tot een lengte van 50 cm.De middellijn is 22 cm. Om een breisel van dezelfde breedte te maken op een rechte breiplank, zou deze zo’n 60 cm lang moeten zijn. Al heel lang ligt deze cirkel, die inmiddels zo’n 50 jaar oud zal zijn, en voorzien is van de teksten “ROTA-PIN” en “PATENT PENDING” en er staat een maatverdeling naast de stekenknopjes. De zwarte plank heeft witte knopjes; aan de buitenzijde zitten 9 uitsteekseltjes, om er een draad aan vast te zetten (denk ik). Volgens mij is dit cirkelvormige exemplaar van Vlaamse oorsprong.
    Wie kan me hier meer over vertellen?

  40. Help
    ik weet niet hoe je moet beginnen nadat je z’on breiplank hebt gemaakt .
    kunnen julie mij helpen ?
    tuur zo rap mogelijk terug alstublieft het is voor school ;).

  41. Ha marian’ne m, dank je voor de link! Het zijn duidelijke foto’s, hiermee moet het toch lukken!

  42. Hoi Berthi, ik wilde ze aanklikbaar maken maar doe iets fout 😉
    Volgens mij is de opzet van deze hetzelfde als bij zo’n plank.

  43. Kan iemand mij vertellen hoe ik moet beginnen als ik met mijn breiplank aan de slag wil?

  44. Nettenbreien is volstrekt iets anders dan nettenboeten.
    Nettenbreien is het maken van nieuwe netten.
    Nettenboeten is het repareren van betsaande netten.
    Tenminste na 50 jaar vissen meen ik dat te mogen weten.
    Groet,
    Henk Klaassen

  45. Henk Klaasen, als je alle reacties leest is het verschil tussen breien en boeten al verbeterd door Truus, de vrouw van de schipper van de ZK 2. Ook een oude rot in het vak.
    Erg leuk dat je een reactie geeft.
    Elma

  46. Zelfs mijn kleindochter van 8 is sinds 2 wkn helemaal weg van het plankje breien. Zonder deze website was dat niet gebeurd, mijn dank hier voor

  47. ik heb een vraag hebben julie ook breiplanken te koop en hoe duur zijn julie en wat zijn de verzentkosten greoetjes an gretha bult

  48. Goedendag,

    Graag zou ik een breiplank willen bestellen bij u
    Mijn vraag is hoe breed die plank is
    Graag zou ik willen weten wat de kosten zijn
    Met vriendelijke groet Lorraine
    Alvast bedankt .

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *