Het Eiland Marken

Het boekje Het Eiland Marken, in woord en beeld heeft een afmeting van 10,7 x 15,7 cm en telt slechts 31 bladzijden. Het is een alleraardigst boekje waarin C. Snijders zijn bezoek, in 1924, aan Marken vertelt. Een beknopte beschrijving over de geschiedenis van Marken ontbreekt niet. Over zijn eerste indruk van Marken, die hij krijgt zodra hij in Marken komt, zegt hij: ‘De huizen, de botters, de spelende kinderen en kleerspoelende vrouwen, de toekijkende visscherlui, ja, zelfs het waschgoed, dat aan lijnen hangt te drogen: ’t is alles even kleurig en fleurig!’ Op de cover zien we Keesje in dracht. Keesje is jonger dan vijf jaar. C. Snijders: ‘De meisjes en jongens toch gaan tot hun vijfde levensjaar nagenoeg gelijk gekleed. Allen dragen rokken, gebloemde jakjes en kapjes. De jongens, zoowel als de meisjes, hebben lange vlechten (pijpekrullen) ter weerszijden van het hoofd. Hoe ge dan verschil kunt zien? Wel heel eenvoudig. De jongens hebben achter op hun kapjes een rozetje; bij de meisjes is dit niet aangebracht. Ge behoeft dus slechts op hun achterhoofd te letten om onmiddellijk te kunnen vaststellen tot welke sekse de kinderen behooren. Zijn de jongens ouder dan vijf jaar, doch jonger dan zeven, dan blijft het bovengedeelte van hun kleeding nog onveranderd, maar in plaats van rokken krijgen ze een broek aan, natuurlijk van het gewone Marker model. Na hun zevende jaar wordt ook het bovengedeelte verwisseld tegen een “boezeroen” en een gewone pet, alles overeenkomstig de mannendracht. Van de meisjes wordt, wanneer ze zestien of zeventien zijn het achterhaar, dat zij zoolang los op den rug dragen, afgeknipt, zoodat slechts de zijvlechten overblijven. Het gebloemde kapje moet dan plaats maken voor de witte “ronde kap”, zooals alle vrouwen dragen. Vermeld zij nog dat zoowel de mannen- als vrouwenkleeren door de Marker huismoeders zelve worden vervaardigd; voor haar naai- en borduurkunst kan men dus alle respect hebben.’

Marken werd in die tijd al bezocht door de Amerikanen. In het slotwoord zegt C. Snijders daar het volgende over: ‘Zoo denken b.v. de meeste Amerikanen, die Marken bezoeken, dat de bewoners hun kleurige kleeding slechts dragen gedurende den tijd dat er vreemdelingenbezoek is en daarna weer gewone kleeren aantrekken! Naar hun meening is het eiland Marken slechts een uitvinding van Cook’s Reisbureau, teneinde het vreemdelingenverkeer in Holland te bevorderen! Het kost dan ook niet weinig moeite om hen te overtuigen van het feit dat slechts enkele neringdoenden profijt hebben van het soms overmatig drukke bezoek, dat den Markers over het algemeen meer nadeel dan voordeel aanbrengt. Want behalve het reeds genoemde euvel, n.l. het fotografeeren, wordt veel schade toegebracht aan de graslanderijen, om nog maar niet te spreken van het extra onderhoud aan wegen, bruggen enz. ten dienste van het steeds toenemende verkeer (in 1924 bedroeg het aantal bezoekers circa 60.000).’

22 gedachten over “Het Eiland Marken

  1. mooi, ik vind hun klederdracht prachtig, en ken je ook de gehaakte fietsversiering???geweldig en kleurig, evenals de mooie klompenrekken naast hun huis..

  2. In 1957 kregen wij tv. Ik herinner me nu nog de gedragen stem van de nieuwslezer, die plechtig zei; “Marken is geen eiland meer”.
    Ik was 7 of 8 jaar en wist nauwelijks wat een eiland was, maar die woorden gonzen nog na in mijn hoofd nu, 50 jaar later. Je hoorde meteen, dat er iets historisch en onherroepelijks gebeurd was.
    Ik herinner me nog, dat ik de klederdracht mooi vond, maar de haardracht met die pony in een rol vond ik “gek staan”. Hoorde, dat die door suikerwater of zeepsop zo in model gemaakt werd! En mijn drie broers zag ik ook niet in een rok door het leven gaan tot ze 5 waren! Nu denk je; ’s lands wijs, ’s lands eer. Een klein jongetje met een broekje aan zou in dat dorp weer buiten de boot vallen.
    Ik weet ook nog, dat ik de zwarte bloemetjes klompen gewèldig vond. Mijn vader had wel eens klompen aan en ik wilde dat ook graag, maar mocht het niet van mijn moeder. Die “meisjesklompen” dacht ik er wel door te kunnen drukken, maar moeder bleef onverbiddelijk. Zo maar wat herinneringen, 50 jaar na: Marken is geen eiland meer!

  3. leuk boekje en verslag. Ik was de eerste keer op Marken als 10 jarige een hele belevenis, Je moest nog varen vanuit Volendam

  4. Wat is klederdracht soms mooi, hè. En het werk wat erin zit, niet te geloven. Ik heb vroeger zelf, toen ik in de horeca een vakantiebaantje had in de Kaag, een Volendammer kostuum gedragen en verkocht zo pakketjes bloembollen. Grappige combinatie, hè? En dat pak zat strak! En die kap op mijn schouders en op mijn hoofd dat kapje dat een beetje te groot was, maar met speldjes op mijn hoofd was vastgemaakt. pfoe! Er zijn veel foto’s van me gemaakt door toeristen, maar jammer genoeg heb ik er zelf niet één!

  5. Het zal wel komen doordat ik uit Noord Holland kom, maar ik ben dol op Marken en al helemaal op zijn kostuums! Ik ‘verzin’ allerlei redenen om daar langs te gaan, al dat oranje! Daarom ook mijn voorkeur (vroeger)voor de Oilily kleertje, die daar vaak van afgeleid werd. Gelukkig vonden mijn dochters het niet erg om zo rond te lopen.

  6. Er staat nog steeds een afspraak om eens naar Marken te gaan en dat moet er nu dan toch echt eens van komen. Ik zit er iedere week zo dich in de buurt en natuurlijk heb ik het wel eens bezocht, maar ik wil het winkeltje in en stofjes kopen.
    Ik was net even helemaal afgeleid door Hilly’s superleuke link naar een patroon voor de gehaakte jasbeschermer e zag nog veel meer moois bij die gratis patronen staan.
    Berthi in jou boekje staat misschien ook de oorsprong van alle gebruiken en de reden waarom ze deze klederdracht zijn gaan dragen, waarschijnlijk om zich te onderscheiden van andere dorpen en eilanden. Mooi log weer! Ik smul hiervan.

  7. 60.000 bezoekers per jaar is voor nu al respectabel, maar voor die tijd lijkt het me gi-gan-tisch veel.
    Ik ben waarschijnlijk een van de weinigen die nog nóóit in Marken is geweest.
    Corrie heeft het over “het winkeltje” en stofjes. Een reden temeer om er toch maar eens naar toe te gaan. Nu nog Piet zien te overtuigen…

  8. @Hilly, prachtig zijn de vrolijke gehaakte jasbeschermers van Staphorst.
    Hier ook nog een keer de link:
    http://libelle.nl/huistuinkeuken/zelfmaak/Zelfmaakplannen.htm?Artikel={4FFC2A32-B2A5-40F0-9C50-2A05BA1B2961}
    @Jeanny, direct na de gezellige middag bij jou, ben ik op internet gaan zoeken naar dit leuke boekje, en ja het is me gelukt om een exemplaar te vinden!
    Het is enig om het verslag van Snijders te lezen over zijn bezoek aan Marken.
    En het verbaasde me dat er toen al zoveel toeristen op Marken kwamen!
    Dit vond ik ook zo leuk om in zijn verslag te lezen:
    ‘Spoedig nadat ge aan wal zijt gestapt, wordt U de gelegenheid geboden de typische huisjes ook eens van binnen te bezichtigen. En natuurlijk laat ge die kans niet voorbijgaan. Want ge verwacht dat, waar de kleeding der Markers zoo geheel afwijkt van de gewone en zich vooral kenmerkt door een bijzondere voorliefde voor helle kleuren, ook het interieur der huizen een sterk contrast zal vormen met dat van de woningen aan “den vasten wal”. En spoedig blijkt U, dat dit inderdaad het geval is! Langs de wanden ziet ge een veelkleurige verzameling van borden en schotels, veelal erfstukken van geslachten her. In een hoek van het vertrek staat een kleerkast, waarop ge, hoog op elkander gestapeld, eene verzameling van zondeling beschilderde doozen ontwaart. Hierin bewaart de vrouw des huizes de kleine onderdeelen van haar garderobe, zooals kappen, doekjes, lintjes enz. De grootere kleedingstukken zijn in het massief-eiken kabinet geborgen, dat men eveneens in elke woning aantreft. Het overige huisraad getuigt van grooten eenvoud. Geen tapijten bedekken den vloer, geen eiken- of mahoniehouten ameublement vindt ge; neen, slechts een doodgewone tafel met eenige eenvoudige stoelen completeeren het inwendige van de visscherswoning. Doch alles glimt en blinkt U tegen!
    … Op de sloopen en lakens zijn sierlijke figuren geborduurd en de kussens liggen bijna tot op den zolder opgestapeld.’
    @ineke, een prachtig verhaal!!
    @basje, een uitstapje voor het leven, dat je nooit meer vergeet. Misschien wel het mooiste dagje uit ooit voor je!?
    @annemieke owel, een geweldig mooie herinnering, maar ontzettend jammer dat er niemand aan gedacht heeft om jou een foto te sturen.
    @Betty, in het boek van Marieke Olsthoorn kom je Marken tegen. Je zult dat boek vast wel hebben.
    http://berthi.web-log.nl/berthi/2007/02/oilily_kinderkl.html
    @Corrie, Snijders besschrijft zijn bezoek aan Marken en een klein stukje historie. Het telst slechts 31 bladzijden. Te weinig om diep in te gaan op alles.
    Je moet beslist eens naar het stoffenwinkeltje gaan.
    @Saskia, zeker doen!

  9. Het lijkt mij een heel leuk boekje.
    En toen al zó veel bezoekers, pfff.
    Ja Marken is toch een van de aantrekkelijkste klederdracht plaatsjes.
    Saskia, ik ben er ook nog nooit geweest hoor !!!
    EN wat zou ik daar graag lopen/kijken/kopen :-))

  10. HIHI Berthi ,bedankt voor je aanvulling en correctie *U*, maar je snapt ,ik zag folklore en legde een niet bestaande link naar ander mooi handwerk,ook een gave toch (GRMPGFHJJ)
    afijn “as ge maar leut heit”en dat had ik vanavond bij thuiskomst met jullie reacties….

  11. Wat een leuk boekje, vooral de klederdracht van Marken spreekt mij erg aan. Zoveel handwerktechnieken die in die dracht verwerkt zitten.
    Elma

  12. Wat ben je toch een mafje! Dit patroon zit al een tijd in een boekje van mij geplakt, met de bedoeling, ooit, misschien, te haken. En alleen omdat het zo kleurrijk is!

  13. Berthi wat een leuk boekje is dit! En wat leuk dat he in het oud Hollands is geschreven. En dat over die Amerikanen!!! heel erg leuk.Ik ben er zelf ook ooit eens geweest. Toen lag de dijk er naar toe al. Mijn moeder(79)weet nog dat ze met schoolreis met de boot ernaar toe moest.Mooie klederdracht is het. Zou er nog steeds veel dracht gedragen worden daar? Op Urk weet ik wel dat er nog een enkeling in dracht loopt. Een paar maal per jaar hebben ze activiteiten waar de dracht door heel veel dorpelingen gedragen wordt. Er is een vereniging opgericht om het maken van dracht niet verloren te laten gaan.

  14. Berthi is dat boekje nog te koop en waar? Ik zou het graag willen hebben.

  15. Vorig jaar ben ik op Marken geweest, we hebben genoten een bezoek aan het museum is ook de moeite waard er ligt veel oud handwerk.We gaan deze zomer beslist nog eens terug en in het bijzonder voor het winkeltje.

  16. nu ik zelf met een marker merklap bezig ben krijg ik meer en meer oog voor de details in de prachtige kleding. Ik ga zeker eens naar het museum om een en ander eens nader te bekijken.

  17. @Jessie, ik kom graag in het Marker Museum. Het is altijd genieten van de handwerken die er tentoongesteld staan.
    @Noor, beslist doen! Misschien een leuk uitstapje voor de vakantie!

  18. Snijders de schrijver van het boekje “Het eiland Marken” was van 18-1-1921- 01-11-1925 politieagent op het eiland en is met een Marker meisje getrouwd

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *