Dalahäst – Dalapaard

Eva heeft 35 jaar in Zweden gewoond en kan ons daar veel over vertellen. Vandaag schrijft ze over het bekende Zweedse paardje.

‘Velen van jullie zijn ooit wel eens dit paardje tegengekomen of hebben het meegenomen van een reis naar Zweden. Maar de achtergrond ervan weet bijna niemand. Hier op de foto zie je de oorspronkelijke oranje kleur.
In 1939 is dit paardje wereldberoemd geworden op de Wereldtentoonstelling in New York. De architect van het Zweedse paviljoen bedacht om een heel groot exemplaar bij de ingang neer te zetten als trekpleister. Na afloop zijn er 20 000 paardjes verscheept naar New York. Dat is heel veel voor die tijd.
Dit paardje is ‘geboren’ in de 18e eeuw. Tijdens de lange donkere winteravonden zaten de houthakkers bij het vuur en sneden allerlei voorwerpen van hout. De kinderen speelden met de stukjes die op de vloer vielen. Zo zijn ze op een moment paardjes gaan snijden en gaven die weg aan de kinderen om mee te spelen. Het is heel natuurlijk dat het een paard werd, want het paard trok ’s winters de zware boomstammen uit het bos en in de zomer werkte hij op het land.
De échte dalahäst wordt maar op één plaats gemaakt in Zweden, in Nusnäs, provincie Dalarna – in Nederland meer bekend als Dalecarlië – bij Nils Olsson Hemslöjd AB.
De familie Olsson was arm, zoals velen in die tijd, en de kinderen moesten direct na schooltijd paardjes gaan snijden. Toen de twee broers, Nils en Jannes 13 en 15 jaar oud waren in 1928, begonnen zij een kleine fabriek. Ze leenden 400 kronen om een lintzaag te kunnen kopen. De broers mengden zelf de kleuren verf en de kwasten werden gemaakt van de staartharen van de eekhoorn. Als inspiratiebron gebruikten zij de ‘kurbits-schilderingen’ van de volkskunst op meubels en de binnenmuren van de huizen, zoals typisch is voor deze provincie. In de 19e eeuw waren dit hoofdzakelijk bloempatronen. De paardjes werden als betaalmiddel gebruikt voor kost en logies door de marskramers die door het land trokken en o.a. manden, houten vaten en slijpstenen verkochten.
De stukken hout, waar de paardjes later met de hand uit worden gesneden, worden met een lintzaag gezaagd. Ook al het schilderwerk wordt stuk voor stuk met de hand gedaan zodat er nooit twee paardjes gelijk zijn. Bij de stad Avesta staat de grootste dalahäst ter wereld, deze is meer dan 13 m hoog en gemaakt van beton.
Op deze website, die ook in het Engels is te lezen, kun je heel veel te weten komen over de achtergrond en ook over het hier en nu.’

28 gedachten over “Dalahäst – Dalapaard

  1. Wat leuk om dit te lezen. Ook ik heb ooit zo’n paardje gekregen van iemand die het uit Zweden meebracht van een vakantie. Misschien ligt het paardje nog wel op zolder in een van de dozen die we deze herfst echt uit gaan pakken…Dit zeggen we elk jaar, maar nu moet het er maar eens van komen!

  2. Ik heb de paardjes inderdaad al eens bij Ikea gezien, maar uiteraard ook vaker in boekjes en me zoals bij alles wat ik zie, afgevraagd wat het verhaal erachter zou zijn. Bedankt!

  3. Dit paartje is bekend , maar het verhaal hier geschreven is voor mij helemaal nieuw .
    Ik heb nog wel wat handwerkboeken die uit het Zweeds vertaald zijn en daar in kun je natuurlijk ook dit lieve paardje tegen komen .
    In de serie boeken die door Ariadne uitgegeven zijn staat dacht ik ook dit leuke paardje . En het is echt een aardig beestje om het in een borduurwerk / applikatie te verwerken .
    Misschien ook een idee na de harten !

  4. Leuk, de achtergrond van de Dalahäst te lezen, Eva!
    Onze dochter werkte in haar middelb. schoolvakanties op een boerderij in de buurt van Halmstad, Zuid-west Zweden. Bij haar vertrek kreeg ze een Dalahäst. Zeer gekoesterd! Ze heeft overigens (gedeeltelijk) haar werk gemaakt van paarden: ze is fysiotherapeute voor paarden en honden (en 3 dagen per week voor mensen).

  5. Over 2 weken vertrek ik naar Zweden voor een kort bezoek, erg leuk om deze achtergrond nu mee te kunnen pikken.

  6. Eva, wat een mooi en interessant achtergrondverhaal over dit gekiefde paardje. Ik ben al jaren dol op het houten diertje en nu ik het achtergrondverhaal ken zou ik dolgraag zo’n paardje kopen.
    Toen we enkele jaren geleden in Stockholm waren zagen we geen echt mooie paardjes in de souvenirswinkels, maar als ik dat had zien staan, had ik het zeker gekocht. De vrolijkheid straalt ervan af. Voor de liefhebbers vind je op onderstaande link de site van “Ant of Sweden” bij de Freebies heel veel mooie traditionele gratis patroontjes om te borduren en op pagina 5 van de Freebies staat ook een patroon van dit schattige paardje.
    Dankjewel Eva voor dit leuke verhaal. Berthi jij bedankt voor de gelegenheid die je hebt geboden om ons kennis te laten maken met dit leuke verhaal.
    http://www.ant-of-sweden.com/?s=start&l=2

  7. @Corrie, dank je voor de leuke link. Ik wist niet dat er een patroontje was van dit o zo bekende paardje. Erg leuk!

  8. Oh wat schattig!! Mijn broertje heeft zo’n paardje. Ik waan mijzelf weer even heel wat jaren terug in de tijd.
    Het verhaal erachter is mij totaal onbekend dus erg leuk om te horen….

  9. Corrie, dank je wel voor deze Zweedse site die ik totaal niet kende.

  10. Zo snoeperig dat paardje!!!! Jaren geleden ging mijn oudste vaak met zijn kameraad op de vrachtwagen naar Zweden en ik maar vragen breng eens zo’n leuk paardje voor me mee , heeft ie nooit gedaan , maar wel een keer matroesjka’s uit Moskou! Ook niet mis….toch????? Zou daar ook zo’n leuk verhaal achter zitten?
    Ik weet niet hoe het jullie vergaat maar ik heb het koud , iets warms aandoen is vaak weer te warm en ..nou ja ik zeur verder niet , ik ga lekker aan de warme zoethoutthee , ook niet verkeerd!
    Marlies

  11. Thank you for this wonderful story about the horse.
    After my mother-in-law passed away, I took her red-wooden-horse home with me. I know it is from Sweden but did not know what so special about it until today!
    Cindy

  12. Eva, wat leuk te weten hoe de paardjes zijn ontstaan. Ik kende de paardjes wel, en vind ze erg leuk.
    Corrie, jij bedankt voor de borduursite waar ook zo’n paardje op staat om te borduren.

  13. Leuk dit verhaal Eva, en Dijn deze kende ik van de Trollbeads mijn vriendin heeft hem. Maar het verhaal er achter kende ik niet.
    Leuk weer wat geleerd.

  14. Leuk om de geschiedenis van dit paardje te lezen. Toevallig kocht ik er net een in de kringloopwinkel.

  15. Wat interessant om te lezen! Ik heb mijn Dalahäst meegenomen uit Skansen, een supergroot openluchtmuseum bij Stockholm, waar ze ook handgesneden worden. 🙂 ’t Paardje heeft een ereplekje in mijn huis. Liefs van Martine

  16. Ik zag laatst in een koffie -lunch cafe in utrecht een aantal dalapaarden aan de muur gehalveerd . leuk idee met name dat er verschillende kleuren waren , zwart , wit , orginele rode . Ik ben nu op zoek naar deze dala’s. Waar kan ik deze kopen ?

  17. Geachte mevrouw Eva,
    Ik wil u vragen of u mij kunt helpen.
    Ik wil graag in het bezit komen van zo’n Zweeds paard (Dalahäst). Weet u een mogelijkheid om deze, in diverse maten, te kunnen bestellen???
    Vast bedankt,
    Thyra van den Berge (geboren in Zweden, vandaar).

  18. Geachte mevrouw Van den Berge,
    Als u een mail stuurt via het mailformulier aan Berthi Smith, linksboven, dan komt het helemaal goed. Met vriendelijke groet, Eva.

  19. Beste mevrouw Eva,
    Ik wil mijn werkstuk doen over dalapaardjes,
    kunt u daar meer over vertellen?
    Groetjes Jacobine Meerman

  20. Wat leuk,het verhaal over de dala paardjes!Ik heb er een aantal van groot tot klein,in de loop der jaren bij elkaar gesnord.Er is zelfs een groene bij.En aan mij n armband een zilveren exemplaar.Ze staan in de vensterbank.Zo heerlijk kleurig!En op de bank een zelfgemaakt kussen met een dalapaard!

  21. @Dout Ruygh, jij bent dus een echte fan van de Zweedse paardjes! Erg leuk! Zelf vind ik ze ook bijzonder en het verhaal erbij maakt het compleet!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *