Tweeëndertig mangeldoeken heb ik uitgezocht voor de expositie in het Limburgs Museum in Venlo. Dertig doeken zijn ongeveer 80 cm bij 200 cm en twee doeken zijn 90 cm bij 300 cm. De mangeldoeken worden onderverdeeld in acht thema’s: Jugendstil – Art-Deco – Kabouters en Engeltjes – Jonge meisjes op mangeldoeken – Tekstmangeldoeken – Holland motief – Drie meter mangeldoeken en Streekdrachten. Met de tekstkaartjes en de inleidende tekst ben ik inmiddels ook klaar.
Gisteren ben ik voor de tweede keer naar de wasserij van het Textielmuseum in Tilburg geweest om de resterende mangeldoeken te laten plakken. De vier mangeldoeken van vorige week waren al klaar. Keurig op een rol gedaan en verpakt in blauw papier. Het papier werd losgemaakt en voorzichtig lieten ze me een gedeelte van een mangeldoek zien. In één woord… beeldschoon! Ik ben deze mensen zeer dankbaar dat ze voor mij in een korte tijd (ik ben eigenlijk te laat gekomen, gezien de hoeveelheid werk dat ze ermee hebben) mijn mangeldoeken willen plakken.
De mangeldoek wordt in zijn geheel nat gemaakt met koud water. De goede kant komt op een gladde ondergrond, bijvoorbeeld een tafel of een glasplaat, te liggen. De doek wordt goed uitgestreken, het meeste vocht wordt met een grote badhanddoek eruit gehaald en de mangeldoek plakt op de tafel of glasplaat. De ventilator, die boven de tafel hangt, voert lucht aan waardoor het geheel sneller droogt. Het resultaat is een prachtige glans!
De postbode heeft nog steeds geen exemplaar van Seasons (2-2006) bij mij in de brievenbus gestopt. Het wordt onderhand toch wel tijd!! Ik ben verschrikkelijk nieuwsgierig!!!
Mooi verhaal, Berthi!
Ik heb de Seasons ook nog steeds niet!
Maandag kwam er wel een ander dik blad, dus van boven af gekeken in de brievenbus was ik al blij… maar nee, het was een andere…, not completely my cup of tea… ;o) , maar een gegeven paard e.d.
Dadelijk ligt de Seasons nog eerder in de winkel!
grrr…
Hallo Berthi,
Kijk sinds kort elke dag even op je site. Wat worden er toch veel mooie dingen gemaakt, zo inspirerend! Ik ben geen grote kenner van textiel.
Wat is een mangeldoek?
Groeten, Ria Oddens
ik ga dat echt een keer proberen met een gladde tafel en een fohn…ik ben heel benieuwd. Wat ik mij afvraag: worden die doeken niet vanzelf glad en glimmend als je ze mangelt ?
jammer dat je expo zo ver van hier is.
Ria,
Een mangeldoek is een linnen of half linnen doek van circa 80 cm bij 200 cm. Deze doek beschermt het mooie linnengoed, zoals damasten tafellakens en servetten, dat gemangeld moet worden. In Duitsland worden nog nieuwe eenvoudige mangeldoeken geweven en gebruikt. De jacquard damasten mangeldoeken zijn geproduceerd van circa 1875 tot 1940. Een aantal van deze mangeldoeken zullen binnenkort te zien zijn in het Limburgs Museum. Deze motiefmangeldoeken, jacquard damast, werden hoofdzakelijk gebruikt bij een trekmangel (bakmangel) en een draaimangel.
In Nederland is veel gewerkt met de 2-cilindermangels (twee houten rollen boven elkaar), waar geen mangeldoek bij gebruikt werd. In Duitsland is veel gewerkt met de 3-cilindermangels (drie houten rollen boven elkaar), waar wel een mangeldoek voor nodig was.
De motiefmangeldoeken laten vaak een gedeelte van het wasproces zien zoals dat ongeveer 100 jaar geleden werd gedaan. Op een mangeldoek staat heel veel informatie. In feite is het voor ons een bron van informatie. Er zijn immers niet veel foto’s van het wasproces en ook is er niet veel over geschreven.
Op mijn website staan foto’s van mangeldoeken:
http://www.textile-collection.nl Klik op “mijn collectie” en dan op “mangeldoeken”.
Is er nog iets onduidelijk, laat het dan maar even weten.
Juul,
Jij hebt toch een abonnement op Seasons?? Zo ja, dan moet je het blad afgelopen zaterdag ontvangen hebben!
Marcella,
We hebben overwogen of we de doeken zouden mangelen of plakken. Maar de ervaring van de mensen bij de wasserij is, dat de glans op de doeken door het plakken veel beter wordt. Door het mangelen krijg je ook een glans, maar niet zo mooi als bij het plakken.
Maar ík heb je artikel over de mangeldoeken al gelezen. Het ziet er erg goed uit en was prettig om te lezen. Informatief ook.
Ik was in de bibliotheek vanmiddag en daar lag de nieuwe Seasons al. Nooit geweten dat die doeken bestonden 🙂
Ik hoop voor jou dat je er snel eentje van Nederlands fabrikaat vindt, dat zou natuurlijk leuk zijn.
Hallo Berthi,
Bedankt voor je uitleg. Ik heb de doeken op je website inmiddels bekeken. Erg mooi.
(ook je andere collectie).
Voor mij is Venlo ook te ver weg, maar ik zal het artikel in Seasons zeker gaan lezen.
Marga,
Het zal heel moeilijk worden om een Nederlandse mangeldoek te vinden. Het waren eenvoudige linnen of half linnen doeken. En zo’n eenvoudige doek kan natuurlijk van alles geweest zijn. De enige houvast die je hebt is de lengte van een mangelrol, circa 80 cm, moet overeen komen met de breedte van zo’n doek. En de lengte van de mangeldoek moet toch wel minimaal 150 cm zijn.
En als je zo’n doek vindt kun je het vaak nog niet met zekerheid zeggen.
Berthi, ik heb een post abonnement, niet via de bladenman…en hij is er! (eindelijk) De post wordt hier soms griezelig laat gebracht!
Gefeliciteerd!
Mooi artikel, erg informatief ook.
Wat ik zo opmerkelijk vond in het verhaal, was dat veel doeken Nederlandse onderwerpen hadden, terwijl ze hier niet gemaakt/gebruikt(?) werden!
Waar vindt jij deze doeken, ga je veel in Duitsland op zoek?
(Ik heb het nog maar net snel even gelezen.)
En heb je zelf de Seasons al? Het is dit keer een heel leuk nummer met veel Paas decoraties om zelf te maken, een artikel over iemand die mooie houten dieren maakt, oh, …en er staat een artikel over mangeldoeken in… ;o)
Krijg jij zelf maar één exemplaar? Ik zou er dan nog maar een paar bij kopen voor de kids, en één om te slopen en in te lijsten…
;o)))
Ik heb twee exemplaren gekregen, maar wel een mooie regeling kunnen treffen voor extra exemplaren. Inderdaad ook voor de kinderen……..voor later. Nu vinden ze het allemaal niet zo bijzonder. Misschien later ooit……….!?
Begin 20e eeuw waren Hollandse motieven erg geliefd, in Duitsland maar ook daarbuiten. Zelfs tot Amerika toe.
Ongeveer negentig procent van mijn verzameling heb ik in Duitsland gekocht via Ebay. Je kunt dus eigenlijk zeggen dat ik mijn collectie opgebouwd heb via de internetveiling. Mijn eerste mangeldoek heb ik in 1996 gekocht op een vlooienmarkt in de Veemarkthallen in Utrecht.
Deze keer een extra mooi nummer door de mangeldoeken….! (Nou ja zeg, ik zal met beide benen op de grond blijven staan)
In te lijsten…….waar laat ik dat…….jij kent mijn huis niet……..Misschien maar goed ook!!
Leuk hè!
Je hebt zeker wel zitten genieten met het blad in de hand? Kopje thee en chocolade erbij!
En lekker om “achteloos” open te laten liggen als je visite hebt… ;o)
In Amerika zie je inderdaad veel Nederlandse (boeren) klederdracht stelletjes als Redwork-patroon…
Altijd gedacht dat dat van Nederlandse Emigranten kwam, nooit gedacht dat we ooit nog eens “in de mode waren”.
Je kids zijn ongetwijfeld super trots! (gekkie, het zijn pubers…)
E-bay! Modern vlooienmarkt shoppen! Natuurlijk!
Als eerste kun je het ingelijste artikel op je tentoonstelling kwijt, naast een eventueel gastenboek? ;o)
Als je mijn huis zou kennen…
:o)))
Ja Juul, ik heb zomaar per ongeluk een leeg plekje gevonden om Seasons heel onopvallend neer te leggen. Tjee, de pure chocola is op (72% cacao). Vlug naar de Super (die van hen is erg lekker) voor nieuwe voorraad. Wij zijn met z’n allen chocolademonsters! Begrijp je??!!!!
Ja, wij zijn echt ‘hot’ en ‘cool’ geweest!!
Zonder Ebay was het me niet gelukt! Inmiddels heb ik een heel leuk contact met de grootste verzamelaarster van mangeldoeken uit Duitsland (Berlijn).
Uiteraard een leuk toepasselijk gastenboek. Ga ik op dezelfde manier doen als bij de expositie in 2003 in het Weverijmuseum in Geldrop.
Ik houd ervan om andermans huizen te bekijken. Ook een hobby van mij. Dus……..!!!
Dus…??? LOL Ja, doeiii…
Kom ik eerst wel bij jou kijken hoe “erg” het is! :o)))
Wat leuk dat er medeverzamelaars zijn waar je gegevens e.d. mee kunt uitwisselen.